De stoere dokter en de perfecte verpleegkundige
Gerdien Keizer, verpleegkundige specialistische zorg in Alkmaar, vanuit haar persoonlijke ervaringen over kwetsbaarheid en perfectionisme in het ziekenhuis.
Nog niet zo lang geleden zat een arts-assistent even bij ons en het gesprek kwam op ‘de sappige verhalen in het ziekenhuis’. Of ook wel ‘gerotzooi in de bezemkast’. Lichtelijk teleurgesteld kwamen we erachter dat de spannendste verhalen die we te vertellen hadden dateerden van jaren geleden. Het is een saaie boel momenteel.
De kracht van kwetsbaarheid
Het is een interessante vraag waarom mensen zo gek zijn op ‘sappige verhalen’. Denk eens terug aan je middelbareschooltijd. Welke docent herinner je je nog positief? En waarom? Docenten die mooi konden vertellen zorgden ervoor dat ik levendige voorbeelden voor mij zag. Docenten waar ik een hekel aan had somden droog de stof op.
Dit zie ik tegenwoordig trouwens ook veel bij presentaties en in webinars. Je hebt artsen, verpleegkundigen en specialisten die een levendig verhaal vertellen waardoor je aan je beeldscherm gekluisterd zit. En je hebt presentaties waarbij je ondertussen allerlei ander werk doet en de presentatie als achtergrondgeluid gebruikt. Wat maakt dat verschil? Ik denk dat de mensen die zichzelf laten zien en eigen verhalen vertellen de levendige sprekers zijn. Dat komt door een zekere kwetsbaarheid.
Kwetsbaarheid & perfectionisme
Kwetsbaarheid en perfectionisme zijn twee woorden die bij stoere dokters en perfecte verpleegkundigen de nekharen overeind laten komen. Je hebt het gevoel dat je geen fouten mag maken, sterk moet zijn, geen onzekerheid kunt tonen en dat iedereen op je moet kunnen rekenen. ‘En terecht’ denk je wellicht, want het gaat tenslotte over mensenlevens. Toch is gebleken dat voor de lange duur perfectionisme en geen kwetsbaarheid (durven) tonen problemen oplevert. Symptomen die leiden naar perfectionisme zien we dan ook bij (bijna) alle mensen die een burn-out of depressie doorleven.
Loslaten van perfectionisme en tonen van kwetsbaarheid
Kwetsbaarheid is iets wat ik bij anderen alleen naar boven zie komen in een gesprek met een collega tijdens een nachtdienst. Of tijdens een goed pauzegesprek. Dan komen de verhalen over de kleine foutjes, over de onzekerheden en de worsteling thuis met de kinderen naar boven. Na deze momenten gaat de deur weer dicht en staan we in onze perfectie weer klaar voor onze patiënten.
Wat ik vele zorgverleners hoor vertellen is hoeveel energie ze kwijtraken en hoe moe ze thuiskomen. Zelf merk ik precies als ik een ‘perfectionistische’ dag heb gehad of wanneer ik een ‘dag van loslaten’ heb gehad. De eerste heeft als consequentie dat ik met een te vol hoofd en gevoel van tekort gekomen zijn naar huis kom en de aandacht die de kinderen dan opeisen niet kan verdragen (laat me met rust). Heb ik een loslaat-dag, dan geniet ik onderweg naar huis van het mooie weer, de bloemen, zelfs van de regen. Als ik thuiskom kan ik rustig aandacht geven aan de dag van de kinderen.
Ik ben er van overtuigd dat als we vaker de deur open zetten en het hebben over onze onzekerheden en kleine foutjes, we vaker kunnen genieten van ‘loslaat-dagen’. Maar dit moeten we wel samen doen. Doe je mee?